خصوصیات یک مترجم حرفه ای زبان و ضروریات کار حرفه ای ترجمه زبان های خارجی

هر فردی که بیش از یک زبان می­ داند این توانایی را دارد که یک واژه یا یک جمله را از زبان مبدأ با استفاده از یک واژه یا جمله معادل در زبان مقصد توضیح دهد. این در واقع آغاز ترجمه است. اما فقط آغاز است، زیرا چنین ترجمه ای به خودی خود شخص را یک مترجم ماهر نمی­ کند. علاوه بر دانش زبان مبدأ و مقصد، یک مترجم باید استعداد ترجمه هم داشته باشد که بعضی افراد از این موهبت برخوردارند. به زبان دیگر، ترجمه مانند راندن دوچرخه یک مهارت اکتسابی نیست، بلکه انجام ترجمه کمابیش همانند نواختن ویولون یک قریحه ذاتی است که بعضی از افراد این قریحه را دارا بوده و بعضی دیگر فاقد آن هستند. همین­طور، استعداد ترجمه الزاما نشانگر بهره هوشی بالاتر یا پایین­تر نیست و همچنین نشانگر این نیست که فرد به لحاظ زبانی با استعداد است. ترجمه یک مهارت ذاتی است که فرد را قادر می­سازد که یک متن را سریع و دقیق از یک زبان به زبان دیگر ترجمه کند. در صورتی که شما این استعداد را دارید اقتضا می­کند که آن را پرورش دهید و از آن استفاده کنید زیرا هرگز مترجمین خوب به وفور وجود ندارند و تقریبا بدیهی است که مترجمین خوب می­ توانند فرصت های مناسب­تری برای کار و فعالیت پیدا نمایند.

ضروریات یک مترجم حرفه ای            

1. داشتن دانش کامل از زبان ­های مبدأ و مقصد: بنابراین، نمی­توان فردی را که بطور کامل با دو زبان مبدأ و مقصد آشنا نباشد یا به اندازه گویشوران هر دو زبان به واژگان تسلط نداشته باشد یک مترجم توانا معرفی کرد، هر چند چنین فردی واجد تحصیلات دانشگاهی باشد.

2. آشنایی کامل با فرهنگ مبدأ و مقصد: زبان پدیده ای زنده و پویاست و نمیتواند جدا از فرهنگی باشد که در آن تکلم یا نوشته می­شود. زبان نه تنها برای نامیدن اسامی اشیا و انواع گوناگون فعالیت­ها، بلکه ایجاد ارتباط در احساسات، دیدگاه­ها، عقاید و چیزهای دیگر به کار گرفته می­ شود. از این­رو، برای آشنایی کامل با یک زبان، فرد باید با فرهنگی که زبان در آن استفاده می­ شود آشنا باشد. به عبارت دیگر، باید با گویشوران آن زبان و رسوم، رفتارها، عقاید و کلیه چیزهایی که فرهنگ را تشکیل می­ دهد آشنا باشد.

3. به روز بودن: مترجم باید پا به پای رشد و تغییرات در زبان پیش برود و در زمینه ظرایف زبانی و نوواژگان به روز باشد. این بدین دلیل است که زبان­ها دائما در حال تحول هستند و هر سال معانی واژه­ها تغییر می­ کند، به طوری که یک عبارت توهین آمیز ممکن است تحسین آمیز شود و یا یک واژه خنثی می­ تواند سرشار از بار معنایی گردد. به عنوان مثال، حدود سه دهه پیش واژه انگلیسی “Gay” صرفا به معنی شاد و بشاش بود، ولی در دنیای امروز برای تعریف و شناسایی گروه خاصی از اجتماع به کار می ­رود. همین طور، مدت­ها پیش مردم دنیا در مورد “دلار قدرتمند” صحبت می­کردند، در حالی که اکنون با مسافرت به خارج می ­توان فهمید که لزوما دلار پول رایج و مورد ترجیح افراد نیست.

4. دایره لغات وسیع: یک مترجم حرف های باید قادر به کسب دانش کافی و فراگیری گنجینه لغات مرتبط با آن باشد تا بتواند به انجام ترجمه های کاملا دقیق و صحیح در زمینه های گوناگون تخصصی و فنی بپردازد. همچنین، شخص مترجم باید یک حس کنجکاوی ذاتی نسبت به بسیاری از زمینه­ های مختلف دانش بشری و نیز علاقه به افزایش گنجینه واژگان خود در انواع مختلف رشته­ های مرتبط و غیر مرتبط داشته باشد.

5. فن بیان گفتاری و نوشتاری قوی: بسته به روش موردنظر یعنی نوشتن، تکلم یا املا، مترجم برجسته باید بداهت و توانایی نوشتن و تکلم را داشته باشد. به سخن دیگر، توانایی بیان شفاهی و نوشتاری را واجد باشد و مانند یک گزارشگر بتواند نظرات را در زمان مناسب و به زبانی قابل فهم انتقال دهد. در واقع، ترجمه گونه ای از نوشتن و صحبت کردن است و مترجم به تعبیری یک نویسنده و سخنران به شمار می ­رود.

6. سرعت بالا: یک مترجم حرفهای باید در خود عادت انجام ترجمه با سرعت خوب را پرورش دهد.برای این کار دو دلیل وجود دارد: اول اینکه بیشتر مشتریان برای محول کردن یک کار ترجمه تا آخرین دقیقه صبر کنند و در نتیجه با معمول­ترین سوال در این حرفه به مترجم یا مرکز ترجمه روی می آورند که “چقدر سریع این کار برای من آماده می­ شود؟” یک مترجم حرفه ای باید آماده باشد که یک چنین کار طولانی را در یک بازه زمانی کوتاه بپذیرد، زیرا در غیر این­صورت از چنین مشتری خاص و یا بسیاری از مشتریان دیگر کاری دریافت نخواهد کرد. دوم اینکه دستمزد ترجمه به صورت کلمه ای پرداخت می­­ شود و هرچه شخص در یک ساعت کلمات بیشتری ترجمه کند درآمد بیشتری خواهد داشت. از این رو، مترجمین با ظرفیت انجام کار بالاتر و سریع­تر در این میان موفق­ تر خواهند بود.

7. جمع آوری منابع علمی و به روز: یک مترجم باید مهارت­های پژوهشی را در خود رشد دهد و قادر به دسترسی به آن دسته از منابع مرجع باشد که برای انجام ترجمه با کیفیت بالا ضروری هستند. بدون چنین منابعی امید نمی­رود که حتی بهترین مترجمین بتوانند به شمار زیادی از موضوعات رشته­ های مرتبط بپردازند. مترجمین متعهد آن­هایی هستند که همیشه در جستجوی منابع مرجع جدید هستند و در طول زمان یک بانک اطلاعاتی مورد استفاده در کار خود ایجاد می­ کنند.

8. مهارت استفاده از تکنولوژی: در دنیای کنونی مترجم نمی ­تواند با سختافزار، نرم افزار، فاکس، مودم، شبکه بینالمللی اطلاعات یا اینترنت و آخرین پیشرفت­های رسانه ای در این زمینه بیگانه باشد، زیرا امروزه ترجمه کاملا به ابزارهای الکترونیکی وابسته شده است و دوره دست نویسی، ماشین تحریر و دیگر وسایل ارتباطی “ماقبل تاریخ” گذشته است. به عبارت دیگر، هرچقدر شخص بیشتر درگیر ترجمه شود، بیشتر درگیر آخرین پیشرفت­ های فناوری می­ گردد.

9. ارزیابی صحیح بازار کار زبان مورد نظر: مترجمی که آرزو دارد بر یک اساس نسبتا با ثبات و منظم به کار ترجمه بپردازد باید با دقت این حقیقت را در نظر بگیرد که در حالی که برخی از زبان­های خاص دنیا دارای بالاترین تقاضا هستند برخی دیگر از زبان­ها چنین شرایطی را ندارند. برای مثال، در شهرهایی چون واشنگتن و لس آنجلس تقاضای بالایی برای زبان­ های ژاپنی، آلمانی، اسپانیایی، چینی، فرانسوی، عربی، روسی و ایتالیایی وجود دارد اما تقریبا تقاضا برای زبان های فارسی، بلغاری، چک و آفریقایی زیاد نیست. از آن­جایی که زبان فارسی به عنوان زبان مادری و مسلط اکثر مترجمین کشور ما در میان گروه دوم جای می­ گیرد توصیه می­ شود که مترجمین و ترجمه آموزان حتی الامکان تبحر زبانی در یکی از زبان­های گروه اول کسب نمایند. همین­طور، این نکته را بطور جدی در نظر بگیرند که آیا زبان خاص آن­ها تقاضای کافی جهت سرمایه­گذاری عظیم و صرف زمان و تلاش را دارد. به عبارت دیگر، شخص مترجم باید همواره شرایط را سنجیده و مشاهده نماید که زبان خاص او چه توانایی بالقوهای در یک ناحیه جغرافیایی مورد نظر دارد.

نکات اشاره شده تحت عنوان ضروریات حرفه ای مترجم مهم­ترین معیارهای پیشبرد حرفه ترجمه به شمار می­روند. البته واضح است که ملاحظات و نظریات دیگری هم ممکن است وجود داشته باشند که به اندازه موارد فوق مهم نیستند. نکته ای که نباید فراموش کرد این است که کلید ترجمه موفق، تمرین و ممارست پیوسته و مستمر است. از طرف دیگر، از آنجایی که دانش انسان روز به روز رشد می­کند و زبان نیز همگام با این تغییرات در حال رشد و پویایی است مترجم خبره باید به طور پیوسته همگام با دانش و زبان پیش برود. در این میان، بدترین چیزی که می­تواند برای یک مترجم اتفاق بیفتد این است که برای مدتی طولانی به زبان مبدا دسترسی نداشته باشد، زیرا در چنین شرایطی، مترجمی که در طول خواب زمستانی از قافله پیشرفت عقب مانده ممکن است به خود بیاید و متوجه شود که کلمات بدیع، مفاهیم نو و شیوه­های جدید استفاده از آن کلمات و کاربرد آن مفاهیم به وجود آمده اند و دانش پیشین شخص در این زمینه ها دیگر قابل اعتماد و کافی نمی­باشد. بنا بر آنچه اشاره شد می­توان به این نتیجه گیری رسید که ترجمه تعهدی است که شخص مترجم نه برای یک دوره زمانی محدود بلکه برای دوره ای طولانی بر عهده می­گیرد. همین­طور، باید فرض شود که ترجمه آموز کنجکاو و علاقه­ مند فعلی و مترجم خبره و کارآزموده آتی شخصی است که همواره عاشق کلمات، عبارات و اصطلاحات مناسب زمانی است. به عبارت دقیق تر، وی عاشق به چالش طلبیدن عبارات و اصطلاحات در بافت و مضمون مربوط و مناسب و به­ کارگیری و استفاده مؤثر، کارآمد و دقیق آن­ها در ترجمه خویش می­ باشد. در این­ صورت، چنین فردی مترجم موقتی و گذرا نخواهد بود بلکه ترجمه را به صورت روندی جاودان و حرفه ای مادام العمر ادامه خواهد داد.

جمع آوری و بازنشر: روابط عمومی ترجمه ایران

ترجمه ایران – رعنا کریمی

ترجمه ایران, رعنا کریمی , ایران ترجمه , مترجم حرفه ای , ترجمه روسی , مرکز ترجمه زبان روسی , مرکز ترجمه انگلیسی , زبان روسی , ترجمه مقاله , ترجمه سایت , ترجمه روسی , زبان روسی , ترجمه , سفر به روسیه , متون روسی , آموزش ترجمه روسی, آموزش مترجمی , نمایشگاه روسیه , مترجم توریست , مترجم گردشگری ,  نکات ترجمه روسی